Μεσογειακός δασόκηπος

Ο δασόκηπος είναι ένα πολυεπίπεδο σύστημα καλλιέργειας σχεδιασμένο με τρόπο που να προσομοιάζει ένα φυσικό δασικό οικοσύστημα σε ενδιάμεσα στάδια οικολογικής διαδοχής. Κατά κύριο λόγο αποτελείται από πολυετή φυτά που αναπτύσσονται ταυτόχρονα σε 3-7 διαφορετικά επίπεδα και περιλαμβάνουν μεγάλα και μικρά δέντρα, θάμνους, πόες και αναρριχώμενα φυτά. Ο σχεδιασμός της καλλιέργειας γίνεται με βάση την οικολογία και τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά κάθε φυτού, και αποσκοπεί στη βελτιστοποίηση των συνθηκών για την ανάπτυξη του και την αξιοποίηση των θετικών αλληλεπιδράσεων που προκύπτουν μεταξύ διαφορετικών ειδών, όταν αυτά καλλιεργούνται στον ίδιο τόπο. Ο δασόκηπος περιλαμβάνει συνήθως μεγάλο αριθμό ειδών, κάθε ένα από τα οποία εμφανίζει πολλαπλές λειτουργίες. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το σύστημα που προκύπτει να είναι πολύπλοκο με έντονη ποικιλομορφία και να εμφανίζει μεγάλη σταθερότητα και ανθεκτικότητα σε πιέσεις από κλιματικούς παράγοντες.

Καθώς το σύστημα ωριμάζει, αποκτά όλο και μεγαλύτερες δυνατότητες αυτορύθμισης και οι απαραίτητες εισροές για τη διαχείριση του γίνονται όλο και μικρότερες.

Διατήρηση της γονιμότητας εδάφους: Το έδαφος παραμένει καλυμμένο με φυτά και δέχεται συνεχώς οργανικά υποτιμήματα προς αποσύνθεση. Η ρίζες των φυτών φροντίζουν να διατηρούν τη δομή του εδάφους έτσι ώστε να κυκλοφορεί ο αέρας και το νερό και να εξασφαλίζεται έντονη βιολογική δραστηριότητα. Η περιεκτικότητα του εδάφους σε θρεπτικά συστατικά διατηρείται υψηλή τόσο από την ανακύκλωση της φυτικής ύλης όσο και από τη λειτουργία των ριζών: ορισμένα φυτά έχουν τη δυνατότητα να δεσμεύουν άζωτο ενώ άλλα να αντλούν στοιχεία από βαθύτερα στρώματα του εδάφους.

Φυτοπροστασία: Ορισμένα φυτά παράγουν ουσίες που απωθούν βλαπτικά έντομα ή προσελκύουν τους θηρευτές τους. Επίσης παράγουν ουσίες που εμποδίζουν την ανάπτυξη και την εξάπλωση μυκήτων και άλλων βλαπτικών μικροοργανισμών.

Επικονίαση: Κάποια είδη όταν βρίσκονται μέσα στο σύστημα σε αφθονία, προσελκύουν και συντηρούν μεγαλύτερους πληθυσμούς από επικοντιστές μέσα στο σύστημα εξασφαλίζοντας έτσι καλύτερη καρποφορία.

Δημιουργία ευνοϊκών μικροκλιμάτων: Η διάταξη, ο προσανατολισμός και ο συνδυασμός ορισμένων φυτών μπορούν να δημιουργήσουν προστατευτικές δομές (πχ για την προστασία από δυνατούς ανέμους ή έντονη ηλιοφάνεια) που θα κάνουν τις συνθήκες ευνοϊκότερες για την ανάπτυξη άλλων φυτών

Αυτά τα συστήματα καλλιέργειας εστιάζουν συνήθως στην παραγωγή τροφής (φρούτα, ξηροί καρποί, σπόροι, μανιτάρια , λαχανικά και άγρια χόρτα, βολβοί κ.α) και πρώτων υλών για θεραπευτικά παρασκευάσματα (βότανα, φλοιοί, ρίζες κ.α). Παράλληλα μπορούν να παράξουν ξυλεία, πρώτες ύλες για καλαθοπλεκτική, βαφικά φυτά, ρητίνες και χυμούς δένδρων για διάφορες χρήσεις. Επίσης σε πολλές περιπτώσεις ανάπτυξη του δασόκηπου συνδυάζεται με τη μελισσοκομία η την εκτροφή μικρών ζώων.

Οι δασόκηποι ποικίλουν τόσο σε σύνθεση όσο και σε έκταση αντικατοπτρίζοντας τι ανάγκες και τις δυνατότητες των ανθρώπων που τους διαχειρίζονται.

Στο αγρόκτημα της Νέας Γουινέας βρίσκεται σε εξέλιξη η δημιουργία ενός Μεσογειακού δασόκηπου. Αυτό το σύστημα καλλιέργειας αποτελείται από 13 είδη μικρών και μεγάλων καρποφόρων θάμνων, φρουτόδεντρα και αρκετά καρποφόρα και θεραπευτικά αναρριχητικά φυτά. Επίσης περιλαμβάνει μεγάλο αριθμό ετησίων ή πολυετών άγριων εδώδιμων φυτών και βοτάνων, αλλά και αρκετά αζωτοδεσμευτικά είδη που λειτουργούν υποστηρικτικά.