Περμακουλτούρα για πρόσφυγες

Σχεδιασμός Περμακουλτούρας για καταυλισμούς προσφύγων στην Ελλάδα

Οι καταυλισμοί προσφύγων είναι μέρη που στήνονται μέσα σε λίγες μόνο εβδομάδες και καταλήγουν να γίνονται μόνιμοι οικισμοί, χωρίς να έχουν τέτοιες προδιαγραφές, ούτε όσον αφορά τις ορατές ούτε και τις αόρατες δομές. Αυτά τα μέρη βασίζονται εξ ολοκλήρου σε εξωτερικές εισροές και παρεμβάσεις, ενώ οι πολιτικές που ορίζουν τη λειτουργία τους διαιωνίζουν την εξάρτηση και την απομόνωση. Αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα αυτή τη στιγμή δεν είναι κάτι καινούριο αλλά ούτε και προσωρινό. Αναγκαστικές μαζικές μεταναστεύσεις συμβαίνουν απ’ την αρχή της ανθρώπινης ιστορίας και θα συνεχίσουν να συμβαίνουν λόγω κλιματικών ή ανθρωπογενών καταστροφών. Καθώς αυτά τα φαινόμενα εντείνονται, καθίσταται πιο επείγον και σημαντικό από ποτέ να αναπτύξουμε ολιστικές προσεγγίσεις που θα μας δώσουν τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε τις ευκαιρίες που συνοδεύουν την κρίση, προωθώντας μετασχηματισμούς και αναγεννητικές διαδικασίες σε προσωπικό και συλλογικό επίπεδο.

Ο σχεδιασμός Περμακουλτούρας προσφέρει ένα ευρύ φάσμα εργαλείων και τεχνικών που μπορούν να υποστηρίξουν το μετασχηματισμό φυσικών και κοινωνικών χώρων, διευκολύνοντας τη μετάβαση των καταυλισμών σε παραγωγικές εκπαιδευτικές κοινότητες που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορούν να εξελιχθούν σε οικοκοινότητες. Δουλεύοντας ταυτόχρονα με εσωτερικά και εξωτερικά τοπία μπορούμε να διαμορφώσουμε διαδικασίες που θα ενισχύσουν την προσωπική αλλά και τη συλλογική ανθεκτικότητα και αυτοδυναμία. Επιπλέον, εφαρμόζοντας αναγεννητικές σχεδιαστικές πρακτικές μπορούμε να προωθήσουμε την δημιουργία νέων ουσιαστικών συνδέσεων μεταξύ των ανθρώπων (των διαμενόντων στους καταυλισμούς αλλά και των ντόπιων) καθώς και θετικών αλληλεπιδράσεων με το τοπίο γύρω τους – μετατρέποντας έτσι γυμνά κατεστραμμένα εδάφη σε παραγωγικά ανθρώπινα οικοσυστήματα.

Ο χρόνος που περνούν οι πρόσφυγες στους καταυλισμούς κυμαίνεται από μερικούς μήνες ή χρόνια ως και μια ζωή. Αυτός ο χρόνος έχει αξία μόνο όταν τα μέρη αυτά μπορούν να δίνουν στους ανθρώπους σκοπό και νόημα. Ο σχεδιασμός Περμακουλτούρας μπορεί να υποστηρίξει τους ανθρώπους στους καταυλισμούς στην ανάκτηση της πρόσβασης και του ελέγχου πάνω στα απαραίτητα για την επιβίωση και την ευημερία τους και ταυτόχρονα να προωθήσει την ενεργή συμμετοχή τους σε όλες τις απαραίτητες διαδικασίες για την κάλυψη των καθημερινών τους αναγκών. Μπορεί να προσφέρει πολλαπλές ευκαιρίες για τους ανθρώπους να αξιοποιήσουν το δημιουργικό τους δυναμικό , καθώς χρησιμοποιούν και μοιράζονται τις δεξιότητες που ήδη έχουν ή μαθαίνουν νέες. Μέσω συνεργατικών διαδικασιών που συνδυάζουν την ευθύνη και την ελευθερία οι άνθρωποι αυτοί μπορούν να ανακτήσουν σιγά-σιγά τον αυτοσεβασμό και την αυτοδυναμία τους και να αποκτήσουν δεξιότητες και θετικές εμπειρίες κοινωνικοποίησης που θα τους πάρουν μαζί τους όπου και αν πάνε μετά τον καταυλισμό.

Σε αυτό το πλαίσιο, η Νέα Γουινέα αναπτύσσει εκπαιδευτικές δραστηριότητες σε καταυλισμούς προσφύγων και κέντρα ημέρας στην Ελλάδα, με στόχο την εισαγωγή του σχεδιασμού Περμακουλτούρας και την προώθηση θετικών αλλαγών στην καθημερινή ζωή των προσφύγων. Οι δραστηριότητες αυτές έχουν τη μορφή σεμιναρίων σχεδιασμού Περμακουλτούρας (Permaculture Design Course – PDC) καθώς και εξειδικευμένα σύντομα μαθήματα και επαγγελματικές εκπαιδεύσεις τόσο για τους πρόσφυγες όσο και για τους εργαζόμενους σε ΜΚΟ σε καταυλισμούς.

Οι δραστηριότητες μας αποσκοπούν:

– να παρέχουν πληροφορίες που θα εμβαθύνουν την κατανόηση των συμμετεχόντων σχετικά με τρέχοντα κοινωνικο-περιβαλλοντικά ζητήματα.

– να αναπτύξουν την οικολογική συνείδηση των συμμετεχόντων και να ενισχύσουν τη σύνδεση τους με το οικοσύστημα που τους περιβάλλει .

– να βοηθήσουν τους συμμετέχοντες να κατανοήσουν διεξοδικά τις αρχές και τις εφαρμογές του σχεδιασμού Περμακουλτούρας σε περιβάλλον καταυλισμού καθώς και να τους μεταδώσουν την πρακτική εμπειρία διαφορετικών τεχνικών αναγέννησης της γης και της κοινότητας.

– να παρέχουν στους συμμετέχοντες εξειδικευμένες γνώσεις σε τομείς όπου υπάρχει ανάγκη, που θα επιτρέψουν στους ανθρώπους να συμμετάσχουν ενεργά στην κατασκευή, παραγωγή ή οργάνωση για την αντιμετώπιση των καθημερινών προκλήσεων.

– να δώσουν στους συμμετέχοντες τη δυνατότητα να αποκτήσουν επαγγελματικές δεξιότητες για τις οποίες υπάρχει τοπική ζήτηση και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη δημιουργία εισοδήματος.

– να αξιοποιήσουν τη γνώση και την εμπειρία που εχουν ήδη οι συμμετέχοντες και να την ενισχύσουν με νέες δεξιότητες ,τις οποίες θα μπορούν χρησιμοποιήσουν οπουδήποτε και αν βρεθούν μετά τον καταυλισμό.

– να υποστηρίξουν τους ανθρώπους να μοιραστούν τη γνώση που έχουν αποκτήσει με άλλα μέλη της κοινότητας και να αναπτύξουν πρωτοβουλίες που θα προκαλέσουν θετικές αλλαγές στην καθημερινή ζωή του καταυλισμού.

– να ενισχύσουν την αίσθηση κοινότητας, την πολιτιστική ανάμειξη, τη συνεργασία και τη αλληλεγγύη.

– να προωθήσουν θετικές αλληλεπιδράσεις και μηχανισμούς θετικής ανατροφοδότησης εντός της ομάδας.

– να προωθήσουν την αλληλεπίδραση του καταυλισμού με την τοπική κοινωνία.

Η ομάδα της Νέας Γουινέας εστιάζει στην προσαρμογή της διδασκαλίας Περμακουλτούρας στις ανάγκες των ανθρώπων που ζουν σε καταυλισμούς και στην ανάπτυξη πρακτικών και τεχνικών που σχετίζονται με τις συγκεκριμένες συνθήκες. Συνεργαζόμαστε με το εγχείρημα Permaculture for Refugees (P4R), καθώς και με άλλες πρωτοβουλίες στην Ελλάδα και στοχεύουμε στην ανάπτυξη ενός τοπικού δικτύου για την Περμακουλτούρα για πρόσφυγες.